Samenwerken

More clicks, less bricks: Tergooi bouwt aan het digitale ziekenhuis

Tergooi bouwt aan het ziekenhuis van de toekomst. Hierin krijgen digitale toepassingen ruim baan, variërend van een online patiëntportaal tot thuismonitoringsapps. Roche ondersteunt de digitale transformatie met zijn bijdrage aan de e-studio, een ruimte waarin nieuwe apps en wearables worden getest. Zo helpt Roche Tergooi om zijn zorg te verbeteren en betaalbaar te houden.

Menig radioloog herinnert zich de tijd van de analoge röntgenfoto’s, gemaakt met fotofilm. Verkeerd gearchiveerd, waren ze soms onvindbaar. Sinds de digitale röntgenfoto’s zijn ze altijd in een paar muisklikken beschikbaar en van betere kwaliteit. Beeldvorming is een van de talloze voorbeelden van hoe digitalisering de zorg heeft verbeterd. Voor patiënten is het EPD een zeer bekende vorm van digitale zorgverlening, of e-health. Tergooi met locaties in Hilversum en Blaricum, werkt er sinds een half jaar mee. De introductie van het EPD markeert het begin van een heuse ‘digitale transformatie’ die het ziekenhuis de komende jaren ondergaat.

Wittebloedcelmeter

Een patiëntenportaal, dat gekoppeld is aan het elektronisch patiëntendossier, is de eerstvolgende stap. Patiënten kunnen via dit portaal afspraken maken en bijvoorbeeld hun medicijngebruik en uitslagen bekijken. Daarnaast onderzoekt het ziekenhuis ook de mogelijkheden van vervolgconsulten via een beeldverbinding en chatten met de zorgverlener. ‘Er zijn nog veel meer e-health-toepassingen denkbaar’, vertelt Ankie van der Velden, internist-oncoloog in Tergooi. ‘Binnen de oncologie vind ik de wittebloedcelmeter een mooi voorbeeld. Nu moeten patiënten  die chemotherapie krijgen, direct naar de SEH om het aantal witte bloedcellen te laten meten wanneer ze koorts krijgen – meestal ’s avonds of ’s nachts. Zo’n bezoek in de late uren is al vervelend en dan zijn de wachttijden helaas ook nog vaak langer dan overdag. Met de wittebloedcelmeter doet de patiënt zelf een meting en kijkt de arts op afstand mee. De arts kan dan alsnog besluiten de patiënt op te nemen, maar als dat niet nodig is, scheelt het toch een rit naar het ziekenhuis.

E-studio

‘Het aanbod van zulke e-health-toepassingen is zo groot dat ik me afvroeg hoe we daaruit de beste toepassingen kiezen die écht het verschil maken voor de patiënt en voor ons. Zo is het idee voor de e-studio ontstaan, een huiskamer en spreekkamer waarin wij samen met patiënten de apps en draagbare apparaten testen. Daarbij hanteren we twee criteria: toepassingen moeten meerwaarde hebben voor de patiënt en ze mogen het medisch personeel niet meer tijd kosten’, aldus Van der Velden. ‘Een stuurgroep zorgt dat de toepassingen die uit de e-studio voortkomen, in samenhang en synergie worden doorontwikkeld’, vult Hans den Hollander, voorzitter van de Raad van Bestuur aan. ‘Zoals we met het EPD hebben gezien, begint digitalisering klein en op verschillende plekken tegelijk. Het is goed als een toepassing vanuit een vakgroep ontstaat, maar nog beter is als wordt gekeken hoe dat ziekenhuisbreed kan worden benut.’

Steun van Roche

De e-studio wordt met steun van Roche binnenkort in de hal van het ziekenhuis gebouwd. Ankie van der Velden: ‘We zijn heel blij met deze ondersteuning want er is geen publieke financiering voor dit soort initiatieven.’ Dat geldt volgens haar sowieso voor e-health. ‘Dbc’s kennen geen e-health, op het e-consult na dan, dus zorgverzekeraars vergoeden het niet. Daar ligt nog een taak voor de overheid, zorgverzekeraars en zorgverleners om dit op te lossen.’ Ten aanzien van de privacy, steevast een aandachtspunt bij e-health en ook struikelblok voor een landelijk EPD, hebben beleidsmakers de voorbije jaren al wel de kaders vastgesteld. ‘Om het technisch goed te regelen is wat anders, maar dat gaat lukken.’

Hybride ziekenhuis

De digitale transformatie werkt ook door in de nieuwbouwplannen van het ziekenhuis. Op de hoofdlocatie in Hilversum verrijst in twee stappen een nieuw onderkomen van Tergooi dat in 2021 open gaat. ‘In de eerste fase bouwen we een ziekenhuis met alle functies, met een beperkt aantal klinische afdelingen en poliklinieken’, licht Hans den Hollander, voorzitter van de Raad van Bestuur, toe. ‘In de tweede fase (na 2021) kijken we welke capaciteit nog nodig is. We kunnen gedurende het bouwproces flexibel inspelen op de laatste ontwikkelingen in onze sector, onder meer op het gebied van e-health. Zo bouwen we aan een ziekenhuis van de toekomst, een combinatie van een fysiek en een virtueel ziekenhuis.’ Meer digitale zorg op afstand betekent mogelijk dat er minder fysieke ruimte nodig is in het nieuwe ziekenhuis. Analyse wijst uit dat er door digitale zorg 46% minder fysieke capaciteit nodig is. ‘We investeren dus minder geld in stenen, maar meer in ICT – less bricks, more clicks.’

Persoonsgerichte behandeling

De ambities van Tergooi moeten de kwaliteit van de zorg verbeteren en tegelijk het werk voor artsen en verpleegkundigen vereenvoudigen. Ankie van der Velden verwacht dat zij meer tijd krijgt voor patiënten en hen persoonlijkere zorg kan verlenen. ‘Met behulp van thuismonitoring krijg ik een veel preciezer beeld van hoe mijn patiënt zich voelt en op basis daarvan kan ik gerichter behandelen. Als die gegevens automatisch en volgens een protocol worden vastgelegd, scheelt mij dat een boel registratiewerk en is de informatie ook nog eens vollediger en meer betrouwbaar. Door deze data te vergelijken met die van andere collega’s in en buiten het ziekenhuis krijgen we beter inzicht in welke behandelingen het meest effectief zijn.’

Chief Medical Information Officer

Het werk voor Van der Velden en haar collega’s zal door de digitalisering kennisintensiever en complexer worden, verwacht Hans den Hollander. Dat vraagt niet alleen om continue nascholing maar creëert ook een nieuwe functies zoals de Chief Medical Information Officer. Deze CMIO is doorgaans een arts of verpleegkundige die de ICT-toepassingen beheert die zijn collega’s gebruiken. De ICT-afdeling van het ziekenhuis wordt steeds meer faciliterend; zij zijn er bout gezegd voor verantwoordelijk dat alle systemen werken.’

Patiënten van Tergooi zijn over het algemeen te spreken over de e-health-ambities, weet Ankie van der Velden uit ervaring met de e-studio. ‘Om de kwaliteit van de zorg te waarborgen, is het van belang dat patiënten digitaal vaardig zijn. Vaak gaat het om ouderen die deze vaardigheden juist niet hebben en terughoudend zijn in het toepassen van nieuwe technologie. In de e-studio proberen we die vaardigheden bij te brengen en technologie vooral laagdrempelig en leuk te maken.’

Draagvlak onder patiënten is cruciaal, realiseert ook Hans den Hollander zich. ‘Door hen mee te nemen in elke stap garanderen we dat onze zorg altijd voor hen toegankelijk en laagdrempelig blijft. Dat betekent bijvoorbeeld ook dat we accepteren dat patiënten niet altijd online een afspraak zullen maken met hun arts, maar de secretaresse bellen. Zorg is en blijft per slot van rekening mensenwerk.’